Artik ntp paketinin yerini chrony aldığını kabul ettiğimiz için, eski notları aşağıya doğru kaydırıp, biraz chrony üzerine not ekleyelim dedim.
Sistemimiz bir ntp server ile senkronize ederken chrony.conf ayarlarında dikkat etmemiz gerekenler;
Her şeyden önce en az iki tane kullanılabilir durumda ntp server olmalı.
Şayet işimizde saat çok önemli ve hayati bir durumda ise tavsiyem, donanımsal zaman sunucusu almanız. Bu konuda yerli ürünlerde varmış, fakat yerli ürünler hakkında tecrübem yok. Tecrübesi olanlar paylaşabilir.
Donanımsal ntp sunucularını merak ediyorsanız;
https://www.google.com/search?client=firefox-b-d&q=hardware+ntp+server
Yahu bu ürünler pahalı, okadarda para veremiyoruz diyorsanız üç tane raspberry pi 4 ve gerekli aksesuarlarını alarak kendiniz yapabilirsiniz.
https://www.satsignal.eu/ntp/Raspberry-Pi-quickstart.html
rpi4 leri rct ve ups hat olmadan ntp server olarak kullanmanızı önermem.
Detaylı bilgi için google/yandex yardımcı olacaktır.
Genelde bir ntp server kurulduğunda ilk 10-15 dakika kullanılabilir durumda olmaz. ntp serverımızı kendimiz kurduysak 10-15 dakika beklemeyi unutmayalım.
1. server ve/veya pool ayarlarında iburst olmalı
# server 192.168.0.11 iburst
# server 192.168.0.1 iburst
2. Donanım saatini senkronize etmeyi unutmamak gerekli, bunun içinde
# rtcsync
paramatresinin aktif olduğundan emin olalım.
3. En az kullanılabilir kaynak sayısını bire eşitleyelim.
Özellikle yapımızda iki tane sağlam ve esas görevi ntp sunuculuğu olan bir sistem veya donanım yoksa.
# minsources 1
4. Eğer kendimizi senkronize edecek, kullanılabilir ntp sunucusuna ulaşamadıysak, kendimizi taban alarak ntp servisini çalışmaya devam etsin.
# local stratum 10
Bunlara dikkat ederek yapılandırma yaptıkdan sonra chrony servisini başlattıkdan sonra yapmamız gereken temel kontroller;
Zaman kaynaklarıyla aramızın nasıl olduğunu kontrol etmekle başlayabiliriz.
Yukarıda gördüğünüz gibi chrony en iyi ve kullanılabilir durumdaki ntp sunucusu olan _gateway ile kendisini senkronize etmiş durumdadır.
Şayet ciddi bir zaman farkı oluşmuş ve bu farklılıktan dolayı senkronize yapılamadığı durumlarda, elle "burst 4/4 ve makestep" komutları yardımıyla senkronize yapabiliriz;
chronyc>
chronyc> burst 4/4
200 OK
chronyc> makestep
200 OK
Şimdi sistem saatini elle değiştirerek ntp servisini şaşırtalım;
Bunun için saati yaklaşık 1 saat geriye alıyoruz.
Yukarıda gördüğünüz gibi artık senkronize bozulmuş ve otomatik senkronize olmamaktadır.
Durumu kurtarmak için chronyc'ye makestep işlemini yap diyoruz ve saatimiz düzeliyor.
Biz bu işlemleri yaparken chrony günlük kayıtlarında neler olmuş bakalım;
Feb 23 11:30:52 fedora.example.lan chronyd[623542]: System clock was stepped by 4109.747761 seconds
Feb 23 10:20:26 fedora.example.lan chronyd[623542]: Selected source 192.168.0.1
Feb 23 10:20:25 fedora.example.lan chronyd[623542]: System clock wrong by 4118.746416 seconds
Feb 23 10:20:25 fedora.example.lan chronyd[623542]: Selected source 194.27.156.207 (2.fedora.pool.ntp.org)
Feb 23 10:20:22 fedora.example.lan chronyd[623542]: System clock was stepped by -0.000000 seconds
Feb 23 10:20:14 fedora.example.lan chronyd[623542]: Can't synchronise: no selectable sources
Feb 23 10:20:14 fedora.example.lan chronyd[623542]: Backward time jump detected!
Feb 23 11:28:14 fedora.example.lan chronyd[623542]: Selected source 192.168.0.1
Feb 23 11:28:13 fedora.example.lan chronyd[623542]: System clock was stepped by 4028.910894 seconds
Feb 23 10:21:03 fedora.example.lan chronyd[623542]: System clock wrong by 4028.962868 seconds
Feb 23 10:21:03 fedora.example.lan chronyd[623542]: Selected source 192.168.168.223
Feb 23 10:20:26 fedora.example.lan chronyd[623542]: Can't synchronise: no selectable sources
Feb 23 10:20:26 fedora.example.lan chronyd[623542]: Backward time jump detected!
Feb 23 11:22:40 fedora.example.lan chronyd[623542]: System clock was stepped by 0.000037 seconds
Feb 23 11:21:14 fedora.example.lan chronyd[623542]: System clock was stepped by -0.000000 seconds
Feb 23 10:44:19 fedora.example.lan chronyd[623542]: System clock TAI offset set to 37 seconds
Yukarıda görüldüğü gibi zamanda geriye sıçrama olduğu görülmüş, fakat senkronize yapılamamıştır. makestep yapınca zaman ayarlanmıştır.
######################NTP######################
ntp sunucumuz günün birinde, her hangi bir değişiklik nedeniyle, master ntp sunucularından zamanı alamayarak senkronize olamazlarsa, kullanılamaz duruma düşerler.
Bu durumda ntp servisini kullanılabilir hale getirmenin yolu, ntp çalışan sistemin yerel saatini almasını sağlayarak, ntp servisini kullanılabilir hale getirebiliriz. Şayet mevcut sunucudan başka kullanılabilecek ntp sunucusu olmadığında, sistemin kendi saatini alabiliriz.
Yerel saati kullanabilmemiz için ntp.conf'a ilave etmemiz gereken satırlar;
server 127.127.1.0
fudge 127.127.1.0 stratum 10
yapılandırmayı düzenleyip, ntp servisini yeniden başlattıktan sonra ntpq ile servisi kontrol edebiliriz.
root@node13 ~ # ntpq -c as
ind assid status conf reach auth condition last_event cnt
===========================================================
1 36159 961a yes yes none sys.peer sys_peer 1
root@node13 ~ # ntpq -c lpeer
remote refid st t when poll reach delay offset jitter
==============================================================================
*LOCAL(0) .LOCL. 10 l 33 64 377 0.000 0.000 0.000
root@node13 ~ # systemctl restart ntp
root@node13 ~ #
# ntpdate -u 192.168.80.254
11 Apr 19:06:23 ntpdate[1231]: adjust time server 192.168.80.254 offset -0.058454 sec
Güncel linux dağıtımlarında ntpd yerine chrony kullanılmaya başlamıştır. Bundan dolayı, chrony için
/etc/chrony.conf içerisine
server 127.127.1.0
local stratum 10
allow 192.168.253.0/24
satırlarını ekleyerek ntpd servisi çalıştırılabilir. allow satırı ihtiyaca göre değiştirilir.
